شماره: 44642/ت 27701 هـ
تاریخ : 28/10/1381

سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور

هئیت وزیران در جلسه مورخ 18/101/1381 بنا به پیشنهاد شماره 166319/101 مورخ 11/9/1381 سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور و به استناد اصل یكصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آیین نامه ارزیابی عملكرد دستگاههای اجرایی كشور را به شرح زیر تصویب نمود :

آیین نامه ارزیابی عملكرد دستگاههای اجرایی كشور

ماده 1- در این آیین نامه واژه ها و عبارات زیر در مفاهیم مربوط به كار می روند.

الف ـ عملكرد : چگونگی انجام وظایف، فعالیتها و نتایج حاصل.

ب ـ ارزیابی : فرآیند سنجش، ارزش گذاری و قضاوت.

ج ـ شاخص مشخصه ای كه در اندازه گیری ورودی ها، فرایندها، ستاده ها یا پیامدها مورد استفاده قرار می گیرد.

هـ . اقتصادی بودن : استفاده بهینه از امكانات و منابع

ماده 2- هدف از ارزیابی عملكرد عبارت است از : سنجش، ارزش گذاری و قضاوت در خصوص عملكرد دستگاههای اجرایی كشور بر اساس قوانین و مقررات مربوط به رویكرد معیارهای اثر بخشی، كارایی، اقتصادی و اخلاقی به منظور ارتقای كیفیت خدمات دولتی.

ماده 3- عملكرد دستگاههای اجرایی از بعد عمومی و اختصاصی به شرح زیر مورد ارزیابی قرار می گیرد :

الف ـ ابعاد عمومی

1- نظام های مدیریتی شامل : مدیریت راهبردی، مدیریت منابع انسانی، ساختار (تشكیلات، قوانین و مقررات)، بهبود سیستم ها و روش های انجام كار، بهره گیری از فن آوری های اداری و قانونگرایی.
2- شهروند مداری
3 ـ شناخت نیازها و حصول اطمینان از تطابق كیفیت خدمات با نیازها و انتظارات ارباب رجوع.

ب ـ ابعاد اختصاصی

1- میزان تحقق سیاستهای محوری و جهت گیریهای كلی برنامه های توسعه
2- میزان تحقق اهداف كمی برنامه های توسعه
3- عملكرد دستگاههای اجرایی با توجه به برنامه های رییس جمهور و وزیران در موقع اخذ رای از مردم و مجلس.
4- میزان موفقیت در اجرای طرح های عمرانی از نظر كیفیت، سرعت و هزینه
5- میزان تحقق سیاستها و ماموریتهای محوری و مهم دولت (ماموریت های ویژه)
تبصره 1- دستگاههایی كه در سند برنامه های توسعه هدفهای كمی و كیفی ندارند بر اساس شرح وظایف قانونی مورد ارزیابی قرار می گیرند.
تبصره 2- دستگاههایی كه مشمول یك یا چند بند از بندهای 3،4 و 5 نشوند امتیاز آن به سایر ابعاد و محورها اضافه می گردد.

ماده 4- فرآیند تدوین شاخص های ارزیابی عملكرد به شرح زیر است :

الف ) تدوین شاخص های ارزیابی عملكرد در ابعاد عمومی

شاخص های ارزیابی عملكرد عمومی بر اساس ابعاد و محورهای نظام های مدیریتی و شهروند مداری توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور تهیه و پس از تصویب شواری عالی اداری به دستگاههای اجرایی ابلاغ می گردد.

ب ) تدوین شاخص های ارزیابی عملكرد در ابعاد اختصاصی

شاخص های ارزیابی عملكرد اختصاصی بر اساس ابعاد و محورهای مذكور در بند (ب) ماده (3) این آیین نامه توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور از قوانین برنامه توسعه، احكام خاص مندرج در قوانین بودجه، قوانین و مصوبات خاص مجلس، دولت و شوراهای قانونی و برنامه های اعلام شده رییس جمهور به مردم و برنامه های وزیران به مجلس با هماهنگی و همكاری دستگاههای ذیربط تهیه و پس از تصویب شورای عالی اداری به كلیه دستگاههای اجرایی ابلاغ می گردد.

تبصره 1- سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور موظف است سه ماه پس از ابلاغ این آیین نامه نسبت به تدوین شاخص های عمومی و اختصاصی و ضریب اهمیت آنها و استانداردهای هر شاخص براساس محورهای تعیین شده اقدام نماید.
تبصره 2- تغییرات احتمالی در شاخص ها و استانداردها و دستورالعمل های مربوط براساس موارد مذكور در بندهای (الف) و (ب) ماده (3) این آیین نامه، تدوین و پس از سیر مراحل پیش بینی شده در قالب برنامه ارزیابی عملكرد هر سال به همراه قانون بودجه به دستگاههای اجرایی ابلاغ می شود.

ماده 5 – فرآیند اجرای ارزیابی به شرح زیر است :

الف ) فرآیند ارزیابی در ابعاد عمومی :

1- ابلاغ شاخص ها و استانداردها و ارسال دستورالعمل ها و برگه های مربوط به دستگاه اجرایی تا نیمه دی ماه هر سال توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور.

2- توجیه و آموزش مدیران و مسئولین مربوط كه در تكمیل برگه ها سهیم می باشند، تا پایان دی ماه هر سال.

3- تكمیل برگه ها بر اساس دستورالعمل های مربوط توسط دستگاه اجرایی و تحویل آنان همراه با مستندات مربوط به شورای تحول اداری دستگاه، تا پایان بهمن ماه هر سال.

4- بررسی برگه های تكمیل شده و تایید آنها براساس مستندات عملكرد واقعی توسط شورای تحول اداری در دستگاه، تا نیمه اسفند ماه هر سال

5- ارسال گزارش عملكرد (نحوه انجام ارزیابی، برگه های تكمیل شده و مستندات عملكرد واقعی) به سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور، تا نیمه اسفند ماه هر سال.

6- بررسی اطلاعات دریافتی از دستگاه اجرایی . مقایسه عملكرد واقعی با عملكرد مطلوب در سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور تا پایان خرداد ماه سال بعد.

7- امتیاز دهی و رتبه بندی عملكرد دستگاه در محورهای تعیین شده براساس مدل ارزیابی عملكرد تا پایان نیمه اول تیر ماه سال بعد.

ب ) فرآیند ارزیابی در ابعاد اختصاصی :

1- ابلاغ شاخص ها و استانداردها و ارسال دستورالعمل ها، برگه ها و فهرست سئوال ها به دستگاه اجرایی به همراه میزان انتظارات دولت در محورهای اختصاصی در دی ماه هر سال توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور

2- مشاهده، قضاوت و تكمیل برگه ها براساس فهرست سئوال ها در دستگاه اجرایی در بهمن ماه هر سال.

برگه ها باید توسط مدیران مسئول و مجریان تكمیل شده و پس از تلفیق در واحد ارزیابی عملكرد دستگاه به تصویب مراجع ذیربط برسد.

3- بررسی برگه های تكمیل شده و تایید آنها براساس مستندات عملكرد واقعی توسط شورای تحول اداری دستگاه در نیمه اسفند ماه هر سال

4- ارسال گزارش عملكرد (نحوه انجام ارزیابی برگه های تكمیل شده و مستندات عملكرد واقعی) به سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور تا پایان فروردین ماه سال بعد.

5- بررسی اطلاعات دریافتی از دستگاه اجرایی و مقایسه عملكرد واقعی با عملكرد مطلوب در اردیبهشت ماه سال بعد.

6- امتیاز دهی و رتبه بندی عملكرد دستگاه در محورهای تعیین شده بر اساس مدل ارزیابی عملكرد در نیمه اول تیرماه سال بعد

ج ) فرآیند تلفیق و تدوین گزارش جامع عملكرد.

1- دریافت و استفاده از گزارش عملكرد دستگاهها در محورهای عمومی و اختصاصی

2- بهره گیری از نظرات و نتایج تصمیمات شورای عالی نظارت سازمان و استفاده از گزارش های نظارتی دفاتر بخشی و دیگر واحدهای نظارتی و بازرسی سازمان و مؤسسات تابعه.

3- بهره گیری از گزارشها و نتایج اقدامات سازمان ها و مؤسسات نظارتی و بازرسی كشور.

4- استفاده از نتایج افكار سنجی میزان رضایت شهروندان از دستگاههای اجرایی

5- استفاده از نتایج نظارت بر شركت های دولتی

6- تجزیه و تحلیل اطلاعات و گزارش های دریافتی

7- رتبه بندی دستگاهها براساس امتیازات مكتسبه و ضرایب اهمیت مربوط تا پایان تیرماه هر سال

8- تهیه گزارش جامع از میزان موفقیت دستگاههای اجرایی و ارایه آن به رییس جمهور در شهریور ماه هر سال

تبصره 1- سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور از طریق مركز آمار ایران در هر دوره ارزیابی نسبت به افكار سنجی میزان رضایت شهروندان از دستگاههای اجرایی اقدام و نتایج حاصل را در ارزیابی دستگاه منظور می نماید.

تبصره 2- شورای عالی اداری می تواند اجرای این آیین نامه را در سال اول به تعدادی از دستگاههای اجرایی تسری دهد تا پس از رفع نارسایی های احتمالی در برگه ها و دستورالعمل های ذیربط، اجرای آن در سال بعد به كلیه دستگاههای مشمول تسری یابد.

ماده 6- ساختار اجرایی و تصمیم گیری در خصوص ارزیابی عملكرد دستگاههای اجرایی كشور به شرح زیر تعیین می گردد :

الف ـ سیاست گذاری، هماهنگی و اتخاذ تصمیمات كلی در خصوص اجرای ارزیابی عملكرد دستگاههای اجرایی كشور، به عهده شورای عالی اداری بوده و این شورا علاوه بر موارد مذكور عهده دار وظایف زیر نیز می باشد:

1- تایید دستور العمل ها و شاخص های ارزیابی عملكرد.

2- تصویب رتبه دستگاهها براساس امتیازات كسب شده و انتخاب دستگاههای اجرایی نمونه و برتر.

3- تأیید گزارش جامع عملكرد دستگاهها به منظور ارایه به رییس جمهور

ب ـ شورای تحول اداری در هر وزارتخانه علاوه بر وظایف موضوع ماده (5) این آیین نامه عهده دار بررسی نتایج ارزیابی واحدهای ذیربط و تایید و پیگیری امور ارزیابی می باشد.

تبصره 1- كمیسیون های تحول اداری مؤسسات وابسته به وازرتخانه ها و سازمان های دولتی موظفند با استفاده از ابعاد و شاخص های عمومی و اختصاصی مصوب و در چار چوب ضوابط این آیین نامه نسبت به ارزیابی عملكرد مؤسسه ذیربط اقدام نموده و نتایج حاصل را دز قالب گزارش جامعی به سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور ارسال نمایند.

تبصره 2- ستادهای برنامه ریزی تحول اداری استان ها موظفند با استفاده از ابعاد شاخص های عمومی و اختصاصی مصوب و در چار چوب ضوابط این آیین نامه نسبت به ارزیابی عملكرد شاخص های استانی واحدهای اجرایی مستقر در استان اقدام نموده و نتایج حاصله را ضمن بهره برداری در سطح استان و رتبه بندی واحدهای اجرایی استان، در قالب گزارش جامعی به واحد مربوط در سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور ارسال نمایند.

تبصره 3- سازمان های مدیریت و برنامه ریزی استانها عهده دار هماهنگی لازم برای اجرای ارزیابی عملكرد در واحدهای استانی می باشند.

ج ) عنوان دفاتر بازرسی و پاسخگویی به شكایات به دفاتر ارزیابی عملكرد و پاسخگویی به شكایات اصلاح می شود و دفاتر مزبور مسئولیت پیگیری و اجرای ارزیابی عملكرد را در دستگاهها به عهده دارند. سازمان هایی كه دارای چنین دفاتری نیستند یكی از مشاورین رییس سازمان عهده دار این وظیفه خواهد بود.

تبصره ـ شرح وظایف و تشكیلات دفاتر یاد شده با توجه به توسعه وظایف آیین نامه ارزیابی آنان، مورد بازنگری قرار می گیرد.

د ) دفتر بهبود مدیریت و ارزیابی عملكرد سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور موظف است با تشكیل جلسات و هماهنگی با مسئولین ارزیابی عملكرد دستگاهها اقدامات لازم را برای توجیه و پیگیری اجرای این تصویب نامه بعمل آورد.

ماده 7 – نتایج حاصل از ارزیابی عملكرد به شرح زیر مورد استفاده قرار می گیرد :

1- ارشاد و راهنمایی دستگاهها در جهت بهبود مدیریت.

2- ارتقای پاسخگویی و شفافیت دستگاههای اجرایی.

3- ارتقای مدیران در چار چوب ضوابط و نتایج حاصل از ارزیابی عملكرد.

4- ارایه نتایج دستگاههای اجرایی (با توجه به امكانات و منابع در اختیار) به رییس جمهور به منظور آگاهی از وضعیت عملكرد دستگاهها (نقاط قوت و ضعف).

5- آگاهی مردم از وضعیت عملكرد دستگاهها و در نتیجه افزایش اعتماد عمومی.

6- نظام مند نمودن فعالیت ها و اقدامات دستگاههای اجرایی از طریق باز خوردهای نتایج ارزیابی

7- تصحیح اهداف، سیاست ها، وظایف و برنامه های دستگاههای اجرایی و بررسی فلسفه وجودی آنها با استفاده از نتایج بدست آمده از ارزیابی عملكرد و تدوین واقع بینانه آنها.

8- تشویق دستگاههایی كه عملكرد برتر داشته اند با استفاده از ساز و كارهای مختلف و مناسب

9- معرفی پنج دستگاه نمونه (در جشنواره شهید رجایی) كه بالاترین رتبه را كسب نموده اند.

10- دادن تذكرات لازم به دستگاهها در خصوص عملكرد ضعیف و غیر قابل قبول.

تبصره ـ سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور موظف است اقدامات لازم را در خصوص اجرای موارد اشاره شده در ماده مذكور به عمل آورده و نتایج حاصله را به طور مستمر در قالب گزارشی به شورای عالی اداری ارایه نماید.

ماده 8- كلیه وزارتخانه ها، مؤسسات و شركتهای دولتی و مؤسسات و شركتهایی كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر نام است از جمله بانكها، بیمه ها، شركتهای نفت، گاز، پتروشیمی و همچنین كلیه دستگاههایی كه به نحوی از انحاء از بودجه عمومی استفاده می نمایند مشمول مفاد این آیین نامه می باشند.

ماده 9- ارزیابی عملكرد دستگاههای اجرایی كشور به صورت مستمر و سالانه انجام و گزارش آن هر سال توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور تهیه و تنظیم و پس از سیر مراحل تایید تا پایان مرداد ماه سال بعد به رییس جمهور ارایه می گردد.

ماده 10- سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور مسئول حسن اجرای این آیین نامه می باشد و كلیه دستگاههایی اجرایی موظف اند همكارهای لازم را به منظور اجرای صحیح و قیق آن با سازمان یاد شده به عمل آورند.

ماده 11- سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور موظف است حداكثر ظرف شش ماه نظام ارزیابی استراتژیك كشور را مبتنی بر شاخص های كلان و محوری و منطبق با استانداردهای جهانی تهیه و به شورای عالی اداری ارایه نماید، تا بر آن اساس، امكان سنجش میزان موفقیت سیاست ها و جهت گیری های اساسی كشور در مقایسه با سایر كشورها میسر شود و بر آن مبنا گزارش های لازم برای سطوح مختلف تصمیم گیری كشور فراهم گردد.

محمد رضا عارف معاون اول رییس جمهور

وظایف و ضوابط سازماندهی واحدهای ارزیابی عملكرد و پاسخگوئی به شكایات

شماره : 35665/1801 تاریخ : 4/3/1382

وزارتخانه ها و موسسات دولتی

در اجرای بند (ج) تصویبنامه شماره 44642 / ت 27701 هـ ـ مورخ 28/10/81 هیات محترم وزیران موضوع اصلاح عنوان واحدهای بازرسی و پاسخگویی به شكایات به واحدهای ارزیابی عملكرد و پاسخگویی به شكایات به پیوست وظائف و ضوابط سازماندهی واحدهای مذكور ارسال می گردد.

خواهشمند است دستور فرمایند تنشكیلات تفصیلی پیشنهادی واحد مذكور را در سقف پستهای سازمانی موجود در واحدهای مشابه و سایر واحدها تا حداكثر 25/3/82 جهت بررسی و تایید به معاونت های بخشی ذیربط در این سازمان ارسال نمایند.

محمود عسگری آزاد

معاون امور مدیریت و منابع انسانی